Yurt Dışında Psikoloji Okumak

Yurt Dışında Psikoloji Okumak

Psikoloji okumak birçok öğrencinin hayalidir. Bireylerin zihin ve davranışlarını derinden inceleyen bu bilim dalı, öğrencilerine insan doğasıyla ilgili çok şey öğretir. Psikoloji okuyan öğrenciler gerekli uzmanlaşma eğitimleriyle araştırmacı ya da klinik psikolog olabilmektedir.

Neden Yurtdışı?

Ülkemizdeki çoğu üst düzey üniversitede psikoloji bölümü bulunmakta ve kaliteli araştırmacılar çalışma yapmaktadır. Ancak bu bölümlerdeki akademisyenlerin çoğu, doktoralarını yurt dışında önde gelen üniversitelerde yapmışlardır. Bilimi kaynağından öğrenmek ve en yeni bulgulara şahitlik etmek için yurt dışındaki üniversiteler yurt içine kıyasla daha avantajlıdır.

Avrupa mı Amerika mı?

Avrupa ve Amerika, eğitim sistemi açısından oldukça farklı kıtalardır. Kuzey Amerika ülkelerinde tıpkı ülkemizde olduğu gibi 4 yıllık lisans eğitimi yaygındır, ancak Fransa ve Belçika gibi çoğu Avrupa ülkesinde 3 yıl lisans ve 1-2 yıllık master sistemi uygulanmaktadır. Amerika’da psikolog olmak isteyen öğrenciler, 4-5 yıl süren klinik psikoloji doktora eğitimini tamamladıktan sonra bulundukları eyalete başvurur ve gerekli sınavlara girerler. (1) Bu doktora programlarına kabul edilmek için genelde üst düzey bir üniversiteden psikoloji lisans veya master eğitimi almış olmak gerekir. 

Avrupa’da da psikoloji lisansından sonra klinik psikoloji master ve doktorası olan adaylar klinik psikolog olabilirler. (2) Türkiye’de klinik psikolog olarak çalışmak için 4+2 prensibi geçerlidir, yani 4 yıllık psikoloji lisansı üzerine 2 yıllık klinik yüksek lisansı, veya 2 yıllık psikoloji yüksek lisans eğitimi üzerine 4 yıllık klinik psikoloji doktorası gereklidir. Bu durumda klinik psikolog olmak isteyen öğrencilerin çalışmak istedikleri ülkelerin koşullarına göre bir eğitim programı tercih etmeleri faydalı olacaktır. 

Araştırmacı psikolog olmak içinse böyle katı kurallar yoktur, ilgilenilen psikoloji alt dalları üzerine doktora yapmak ve araştırma deneyimi edinmek yeterlidir. Her koşulda, üst düzey bir Amerika ya da Avrupa üniversitesinden alacağınız lisans eğitimi, master ve doktora seviyesinde işinize oldukça yarayacaktır.

Hem Amerika hem de Avrupa’da oldukça iyi psikoloji eğitimi veren üniversiteler mevcuttur. Farklı okullar, psikolojinin farklı alt dallarında araştırma üzerine uzmanlaşmış ve laboratuvarlar kurmuşlardır. Çoğu üniversitede hem klinik psikoloji hem de akademik araştırma üzerine psikoloji dersleri vardır. Ancak Amerika ve Avrupa’da psikoloji araştırmalarının en temel farkı, teorik altyapıya verilen önemdir. 

Amerika’daki araştırmacılar deneyle ölçülebilecek kavramlara önem verirken, Avrupa’dakiler ise teorik olarak kompleks ama deneyle ölçülmesi zor kavramları kullanırlar. Bunun sebebi de Avrupa’da psikolojinin ortaya çıkış aşamasında felsefeden çok etkilenmesi, Amerika’da ise davranışçı yaklaşımın daha büyük bir kitleye ulaşmasıdır. Örneğin kişilik psikolojisi araştırmalarında Avrupalı psikologlar genetik ve fizyolojik farklılıklar gibi birçok farklı etkenin teoriye dâhil edilmesini savunurken, Amerikalı psikologlar daha çok ölçüm tekniklerine önem vermişlerdir. (3) Her ne kadar bu farklılıklar eskisi kadar keskin olmasa da varlıkları ve etkileri araştırma yaklaşımları üzerinde etkili olmaya devam etmektedir.

Hangi Üniversite?

Harvard, psikolojinin birçok alt dalında öncü araştırmalar yapılan bir üniversitedir. Bilişsel psikoloji, bilişsel nörobilim, gelişim psikolojisi, sosyal psikoloji ve klinik psikoloji laboratuvarları bulunmaktadır. (4)

UCLA bünyesinde hem klinik hem gelişim psikolojisi araştırma programları bulunur. Özellikle bebek, çocuk ve okul psikolojisi üzerine yoğunlaşma vardır. (5)

Oxford, deneysel psikoloji alanında geniş kapsamlı bir programa sahiptir. En yeni nöropsikoloji araştırmaları Oxford laboratuvarlarında gerçekleştirilir. (6)

UCL’de, klinik, eğitim ve sağlık psikolojisi eğitimi verilmektedir. Aynı zamanda dilbilim üzerine de geniş kapsamlı araştırmalar yapılır. (7)

Kaynakça:

1. http://www.apa.org/support/licensure.aspx
2. http://www.efpa.be/become-psychologist.htm
3. https://thepsychologist.bps.org.uk/volume-14/edition-7/how-do-european-and-us-psychology-differ-0
4. https://psychology.fas.harvard.edu/
5. https://www.psych.ucla.edu/centers-programs
6. https://www.psy.ox.ac.uk/
7. https://www.ucl.ac.uk/pals/