Yurt dışı eğitim başvuruları için IB Programı alınmalı mı? IB Diploması ne işe yarıyor? Türkiye’de IB diploması veren liseler hangileri? Eğitimine Türkiye’de devam etmek isteyen öğrenciler için de IB almak avantaj sağlıyor mu? IB sınavı soruları ve sınav formatı hakkında bilinmesi gerekenler neler? Nasıl bir hazırlık yapılmalı? Birlikte inceleyelim…
International Baccalaureate kısaca IB olarak anılıyor. Programın ismi Türkçeye ise Uluslararası Bakalorya olarak çevrilebiliyor. International Baccalaureate, İsviçre merkezli bir program olarak biliniyor. Program aynı adı taşıyan bir kuruluş tarafından yürütülüyor. Anlaşmalı kurumlar programın farklı ülkelerde uygulanabilmesinde rol oynuyor. Program yaklaşık 140 ülkede uygulanıyor ve lise düzeyindeki öğrencileri kapsıyor. Yani IB programı; dünya çapında tanınan, uygulanan, geçerliliği olan bir program olarak biliniyor.
AP Programı gibi diploma programlarının aksine Uluslararası Bakalorya programı devamlılık gerektiriyor. Yani yalnızca sınavlara girmek mümkün olamıyor. Çünkü programın kendi içinde bir sistemi ve müfredatı olduğu biliniyor. Bu nedenle programa katılmak, sürekli ve düzenli olarak çalışmak önemli bir koşul olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla, IB diploması sahibi olabilmek için IB ile anlaşmalı kurumlardan birinde eğitim alıyor olmak gerekiyor. Elbette; Türkiye’de pek çok lise bu koşulu sağlıyor. Öğrencilerin IB ile anlaşmalı liselerden birinde eğitimlerini sürdürürken aynı anda IB derslerine devam etmeleri mümkün olabiliyor.
Türkiye’de IB Programı Bulunan Liseler Hangileri?
Peki; Türkiye’de IB diploması veren liseler hangileri? Türkiye’de IB programının bulunduğu liselerden bazıları şu şekilde sıralanıyor;
- Bilkent Lisesi
- TED Ankara Koleji
- Yüce Koleji
- İstanbul Beykent Okulları
- İstek Acıbadem Lisesi
- İTÜ Geliştirme Vakfı Özel Ekrem Elginkan Lisesi
- İzmir Amerikan Koleji
- Kocaeli Bahçeşehir Anadolu Lisesi
- Koç Lisesi
- Marmara Eğitim Kurumları
- MEF Okulları
- Hüseyin Avni Sözen Anadolu Lisesi
- Ankara Türk Telekom Sosyal Bilimler Lisesi
- Nesibe Aydın Anadolu Lisesi
- Işıkkent Anadolu Lisesi
- Beykent Anadolu Lisesi
- Jale Tezer Anadolu Lisesi
- Vehbi Koç Vakfı Koç Özel Lisesi
- Enka Lisesi
- ABC Okulları
- Arı Anadolu Lisesi
- Gazi Üniversitesi Vakfı Anadolu Lisesi
IB Programı Nasıl Bir Formata Sahip?
IB programının aslında 4 farklı türü bulunuyor. Her bir program türü farklı yaş gruplarını kapsıyor. Primary Years olarak anılan program 3 – 12 yaş arasındaki çocuklar için yürütülüyor. Middle Years adıyla anılan program ise 11 -16 yaş arasındaki çocukları kapsıyor. Mesleki formasyon için uygulanan Carrier Related Program adlı bir IB türü bulunuyor. Bu program 16 -19 yaş arasındaki gençler için uygulanıyor.
IB Diploma Programı ise lise öğrencilerini kapsıyor ve yükseköğretime geçiş süreci için uygulanıyor. Program aracılığıyla lise öğrencilerine lise diplomasının yanı sıra; uluslararası geçerliliği bulunan bir diploma sunuluyor. IB, özellikle yurt dışı eğitim başvuruları söz konusu olduğunda öğrenci adaylarına önemli bir avantaj sağlıyor. Kabul sürecinde öğrencilere rakiplerini geride bırakarak istedikleri üniversiteye girebilme şansı veriyor.
Tüm bunlara rağmen IB programı her öğrenci için uygun bir program değil. Program oldukça yoğun bir formatı içeriyor. Aynı zamanda yalnızca akademik bilgiye odaklanan bir program olmadığı biliniyor. Program öğrencilerin bazı becerilerinin geliştirilmesi sürecini de kapsıyor. Analitik düşünme, problem çözme, zaman yönetimi bu becerilerden bazıları olarak biliniyor. Program içeriği öğrencilerin istek ve ihtiyaçlarına göre farklılık gösterebiliyor. Programın müfredatı ise ileri düzey dersleri içeriyor. Yani program müfredatı lise müfredatının alternatifini oluşturmuyor. Ancak; programa katılan öğrencilerin, lise müfredatında da başarılı olmaları bekleniyor.
IB Dersleri ve Programa Katılım
Programa katılım 11 ve 12. sınıf öğrencileri için mümkün olabiliyor. Öğrenciler IB Programı kapsamında farklı dersler alabiliyorlar. Bu dersler öğrencilerin hedefleri, yetkinlikleri ve ilgi alanları çerçevesinde seçiliyor. IB dersleri ikiye ayrılıyor. Programın, Standart Level ve High Level olmak üzere iki farklı seçeneği bulunuyor. Öğrencilerin 11 ve 12. sınıf süresince 6 farklı ders almaları gerekiyor. Böylelikle diploma almaya hak kazanabiliyor. Bu altı dersin üç tanesi zorunlu dersler olarak alınıyor. Extended Essay, Theory Of Knowledge ve Creativity Activity Service zorunlu dersler olarak sıralanıyor. Diğer 3 ders için ise öğrenciler seçim yapıyor.
Program sonrasında öğrenciler aldıkları IB dersleri için sınavlara giriyor. IB sınavı soruları çoktan seçmeli olarak hazırlanıyor. Bunun yanı sıra; öğrencilerin bazı bölümler için kompozisyon yazmaları bekleniyor. Her ders 7 puan üzerinden değerlendiriliyor. Resmi skorlar açıklanmadan önce öğrenciler kendi okulları tarafından açıklanan Predicted Score’lara erişebiliyor. Predicted Score, “Beklenen Skor” anlamına geliyor. Kimi üniversiteler bazı adaylara Predicted Scorelar üzerinden şartlı kabul verebiliyor.
IB programı kapsamında alınan sınavların yanı sıra öğrencilerin ödevler, raporlar gibi farklı sorumlulukları da bulunuyor. Zaman zaman sanat faaliyetleri yürütmeleri bekleniyor. Bu nedenle dersleri takip etmek başarılı olmak için yeterli olmayabiliyor. Özverili bir çalışma IB için en önemli noktalardan birini oluşturuyor. Üniversite hazırlık dönemi yoğun bir çalışma gerektiriyor. IB programının yoğunluğu da bu süreçte bu tempoya ekleniyor. Bu nedenle IB alan öğrencilerin uzmanlardan destek almaları tavsiye ediliyor. Böylelikle stratejik bir plan çerçevesinde ilerlemek mümkün hale geliyor. Bu da öğrencileri başarıya götürüyor.
Türkiye’de Üniversite Okumak İsteyen Öğrenciler IB Almalı Mı?
Eğitimine Türkiye’de devam etmek isteyen öğrenciler için de IB programı çeşitli avantajlar sağlıyor. IB alan öğrenciler vakıf üniversitelerinde okurken burslardan yararlanabiliyorlar. Başkent Üniversitesi IB puanı 40-45 arasında olan öğrencilere %25 oranında burs sağlıyor. Beykent Üniversitesi de IB Bursu veren vakıf üniversitelerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Burs oranları öğrencilerin puanlarına göre değişiklik gösteriyor. Puanı 40 ve üstü olanlar %100 burslu hakkı elde edebiliyor. 35 – 40 arası olanlara % 75, 30 – 35 arası olanlara % 60 oranında burs sağlanıyor. Puanı 24 – 30 arası olanlara % 25, 23 ve altı olanlara ise %10 oranında burs verilebiliyor.
Bilkent Üniversitesi de IB diploması olan öğrencilere avantaj sağlayan kurumlardan biri olarak biliniyor. Kurum öğrencilere bu kapsamda herhangi bir burs olanağı vermiyor. Ancak; öğrenciler IB diploma puanları ile kendi puan türlerinde herhangi bir bölümde eğitim alabiliyorlar. Yani Bilkent Üniversitesi IB öğrencilerine bölüm seçebilme hakkı tanıyor.
Türkiye’de IB programı alan öğrencilere burs ve indirim hakkı tanıyan üniversitelerin sayısının oldukça fazla olduğu görülüyor. Yeditepe Üniversitesi; diploma puanı 32 ve üstü olan öğrencilere %25 oranında ücret indirimi sağlıyor. Sabancı Üniversitesi öğrenim ücretlerinden tam muafiyet hakkı veriyor. Bununla birlikte öğrencilere yurt indirimleri ve ücretsiz konaklama olanakları sunuyor.
İstanbul Kültür Üniversitesi öğrencilere değişen oranlarda burs sağlayan bir başka üniversite olarak karşımıza çıkıyor. Diploma puanı 40 ve üzeri olan öğrenciler %100 burslu okuma hakkı kazanıyor. Diğer burs oranları diploma puanı ile paralel şekilde azalıyor. %75, %60, %25 ve %10 oranında burslar sunuluyor. Kadir Has Üniversitesi, Özyeğin Üniversitesi ve Okan Üniversitesi IB öğrencilerine burs veren diğer üniversiteler olarak biliniyor.
IB programı hakkında daha detaylı bilgiye ulaşmak için aba Eğitim web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Eğitime dair sorularınız için Doç. Dr. Gamze Sart ve aba Eğitim ile iletişime geçebilirsiniz. Sınavlar ve başvuru süreçleri hakkında daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.