Dönüşüm Çağında Endüstri 4.0

Dönüşüm Çağında Endüstri 4.0

Endüstri 4.0 nedir? Hangi teknolojileri kapsıyor? Dönüşüm çağında endüstri 4.0 neleri değiştirebilir? Üretim süreçleri yeni teknolojilerden nasıl etkilenecek? Ülkeler bu süreci nasıl adlandırılıyor? Bu soruların yanıtlarına birlikte göz atalım...

Değişim Dijitalleşme ve Endüstri 4.0 ile Yaşanıyor

Buhar gücünün devreye girmesi 1700’lü yılların başlangıcı için büyük bir olaydı. 18. yüzyıl henüz başlarken dünyada büyük bir değişim yaratmıştı. 18. yüzyılda buhar gücünün yarattığı değişim bugün endüstri 4.0 ve dijitalleşme ile yaşanıyor. Endüstri 4.0 bugün önemli bir gündem konusu olarak karşımıza çıkıyor.

2011 yılında Hannover Fuarı’nda, Endüstri 4.0 kavramı özellikle Almanya’nın üzerinde durduğu konular arasında yer alıyordu.  Bu konuya dikkat çekilmesinin en önemli sebeplerinden biri Almanya’nın otomotiv sektöründeki liderliğini korumasıydı…

Ülkeler Değişimi Farklı Şekillerde Adlandırıyor

Japonya gerçekleşen tüm bu değişimleri 5.0 olarak nitelendiriyor. İngiltere, ise özellikle birinci endüstri devrimini üstlenmiş konumda bulunuyor. Bu yeni süreci ise 4. Değişim ya da 4. Endüstri değişimi olarak isimlendiriyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde özellikle Almanlar’a karşı bir tavır söz konusu… Endüstri 4.0 kavramını kullanmaktan çekindikleri görülüyor. Amerika; bu değişimi “dijital dönüşüm” olarak adlandırıyor.

Dünden Bugüne Üretim Süreçlerinde Neler Değişti?

Henry Ford’un ilk otomobil fabrikasında üretim bandını kullanması büyük bir fark yaratmıştı. Üretim süreçleri açısından önemli bir gelişim yaşanmasına neden olmuştu. Ford’un otomobil dünyasına getirmiş olduğu bant sistemi Japon arabaları ile başka bir boyuta taşındı. Özellikle; Toyota’nın yalın inovasyon kavramı, bugün üretim süreçlerinin tamamen değişmesine yol açtı. Yalın inovasyon her yerde her koşulda üretimin takip edilmesine olanak verdi. Elbette otomasyonun getirdiği farklılığında etkisiyle bunu mümkün kıldı. Artık üretim süreci daha verimli, daha hızlı ve daha farklı işleyebiliyor. Özellikle müşterilerin ihtiyacına yönelik yeni tasarımlar, yeni modeller oluşturulması mümkün olabiliyor.

Deloitte’un 2013 “Küresel Üretim Rekabet Gücü Endeksi” bazı konularda ipuçları veriyor. Üretim rekabeti konusundaki güç dengeleri git gide değişiyor. Geçtiğimiz 60 yılın endüstriyel güçleri, yerlerini Çin, Hindistan ve Brezilya’nın öncülük ettiği yükselen ekonomilere devrediyor. Yani Batı dünyası, yüz yıllardır elinde bulundurduğu gücü hızla kaybediyor. Bu durumun karşısında durabilmek için üç temel noktada gelişmeye ihtiyaç duyuluyor. Bunlardan birincisi elbette; hız… Pazara giriş süresinin mümkün olduğunca kısalması gerekiyor. İkinci temel nokta ise; esneklik… Bu; aynı üretim hatlarının daha esnek kullanılması anlamına geliyor. Farklı, kişiselleştirilmiş ürünlerin kullanılması ve üretiminin artırılması gerekiyor. Son temel nokta ise verimlilik… Daha az kas gücü kullanılması, daha az girdi daha yüksek kar elde edilmesi gerekiyor.

Endüstri 4.0 Hangi Teknolojilere İhtiyaç Duyuyor?

Peki; Endüstri 4.0’ın gelişmesi için hangi teknolojilere ihtiyaç duyuluyor?

Syber Physicals Systems

İlk olarak; elbette dijital dönüşümden söz ediliyorsa, siber fiziksel sistemleri ele almak gerekiyor. Bu sistemler dünyada da aynı şekilde “Syber physicals systems” adıyla anılıyor. Bu sistemler, siber dünyada bilgi alışverişini yönetebiliyor. Bu teknoloji; veri takip edip işleme yeteneği ile donatılmış fiziki sensörlerin kullanımını kapsıyor. Bu sayede imalat ortamlarını tanımlayan ve takip edebilmeleri mümkün oluyor.

Dikey Ve Yatay Entegrasyon

Bu alanda ihtiyaç duyulan bir diğer önemli teknoloji dikey ve yatay entegrasyon teknolojisi… Bu teknoloji gerçek zamanlı bilginin tüm sistemlerden alınabilmesi ve yorumlanması olarak tanımlanıyor. Üretim süreçlerinde ve normalde parça parça bulunan çözümlerin birbiriyle konuşabilmesine ve anlık izlenebilmesine olanak veriyor.

Otonom Robotlar

Bir diğer teknoloji ise, otonom robotlar… Bu teknoloji, çok sayıda robotun üretim sistemlerinde yer almasını içeriyor. Endüstri 3.0’dan farklı olarak bu durum statik bir şekilde değil; dinamik bir şekilde gerçekleşiyor. Yani otonom robotlar sürekli, her an iş yapan bir konumda bulunuyor.

Arttırılmış Gerçeklik

Bu teknolojiler içerisinde elbette arttırılmış gerçeklik de var. Dijital çağda, sanal dünya ile gerçek dünya arttırılmış gerçeklik sayesinde iç içe giriyor. Özel gözlükler sayesinde sanal olarak modellenen her türlü sistem, gerçek sistemler üzerinde işlem yapabiliyor.

Nesnelerin İnterneti

Son dönemlerde oldukça popülerleşen bir diğer teknoloji, “nesnelerin interneti”…  IOT (Internet of Things) olarak da adlandırılıyor. Söz konusu teknoloji her nesnenin internete bağlı olarak birbiri ile iletişim kurmasına olanak veriyor. Nesnelerin interneti dijital dönüşüm anlamında büyük önem taşıyor.

Büyük Veri

Büyük veri ve analizi bir diğer önemli gündem maddesini oluşturuyor. Büyük veri, bilgilerin toplanmasına ve taşınmasına olanak veriyor. Toplanan bilgi kümeleniyor. Anlamlı bir hale getiriliyor. Veriler analiz ediliyor ve aralarındaki ilişkiler tanımlanabiliyor. Bu daha derinlemesine bilgilerin elde edilmesine olanak veriyor.

Bulut Teknoloji

Bir diğer önemli alan Bulut Teknolojisi adıyla anılıyor. Bulut Teknolojisi veri depolama ile doğrudan ilişkili teknolojiler arasında yer alıyor. Veri depolama ve işleme ile ilgili her türlü bilginin korunmasına ve kullanılmasına olanak sağlıyor.

3 Boyutlu Yazıcılar

3 Boyutlu yazıcıların devreye girmesi önem taşıyor. Bunların üretimde kullanılması ise Endüstri 4.0 ile ilişkili bir diğer konu olarak karşımıza çıkıyor. Bugün özellikle yedeklenebilecek ürünlerin sıfır stok ile takibi mümkün oluyor.

Akıllı Şebekeler

Dokuzuncu ve en önemli alanlardan biri ise Cyber Security yani Akıllı Şebekeler… Bu kadar fazla verinin bulunduğu bir sistemin korunması gerekiyor. Bu kadar da fazla sensörün iletişim kurduğu bir sistemde sorunsuz bir işlem yapabilmek neredeyse imkânsız. Bu nedenle daha zeki, daha güvenilir bir şebeke sistemine ihtiyaç var. İşte bu noktada Cyber Security yani Akıllı Şebekeler devreye giriyor.

Önleyici Bakım Uygulamaları

Endüstri 4.0’ın son adımlarından bir tanesi Önleyici Bakım Uygulamaları ve Kalite Sistemleri olarak karşımıza çıkıyor. Makinelerin birbirleriyle iletişim halinde ve kas gücünden uzak çalışmaları söz konusu oluyor. Dolayısıyla; ortaya çıkması muhtemel sorunları önceden tespit edebilmek gerekiyor. Bunun için öngörülen, tedbir alınması gereken bir sisteme ihtiyaç duyuluyor. Elbette endüstri yaşamını daha iyi hale getirmesi de gerekiyor. Önleyici Bakım Uygulamaları Ve Kalite Sistemleri buna olanak veriyor.

Yapay Zeka Uygulamaları

4.Sanayi Devrimi olarak da tanımlanan Endüstri 4.0’ın 2008 yılında farklı bir boyut kazandığı biliniyor. Buna değişimin en önemli nedenlerinden biri yapay zeka uygulamaları… Yapay zeka uygulamaları konusunda yetkinliğin önümüzdeki dönemde pek çok konuyu etkileyeceği öngörülüyor. Ülkelerin ekonomik güçlerini ve hatta pozisyonlarını bile etkileyeceği düşünülüyor.

Dijital dönüşüm ya da Endüstri 4.0… Nasıl adlandırılırsa adlandırılsın dünyayı büyük bir değişim bekliyor. Bu konu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için aba Eğitim web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Sorularınız için Doç. Dr. Gamze Sart ve aba Eğitim ile iletişime geçebilirsiniz. Eğitime dair daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.