Advanced Placement Sınavı nedir? Ne işe yarıyor? Öğrencilere ne gibi avantajlar sağlıyor? Yurt dışı eğitim seçeneklerini değerlendirmek isteyenler için AP Programı almak şart mı? Lise diploması ile yurt dışındaki üniversitelere başvurulabilir mi? Hangi ülkeler başvuru süreçlerinde AP programını kabul ediyor? AP programının alternatifi var mı? AP Sınavı yalnızca başvuru süreçlerinde mi işe yarıyor? AP sınavlarını almak neden bu kadar önemli? Hangi AP dersleri alınmalı? AP sınavları için nasıl bir hazırlık yapılmalı? Advanced Placement programı Türkiye’deki üniversitelerde avantaj sağlıyor mu?  Tüm bu soruların yanıtlarını birlikte inceleyelim…

Advanced Placement veya AP, lise eğitimini sürdürmekte olan öğrencilere yönelik bir diploma programı olarak biliniyor. Türkçe karşılığı, İleri Düzey Yerleştirme programı olarak biliniyor. Özellikle yurt dışı eğitim seçeneklerini değerlendirmek isteyen öğrenciler tarafından alınması tavsiye ediliyor. Advanced Placement sınavı başvuru ve kabul süreçlerinde öğrencilere büyük avantaj sağlıyor. Özellikle dünyanın en iyi üniversiteleri söz konusu olduğunda önemli sınavlardan biri olarak ön plana çıkıyor.

AP Programı College Board tarafından 1950’li yıllardan beri uygulanan Amerikan merkezli bir program olarak biliniyor. Günümüzde 60’ın üzerinde ülkede anlaşmalı kurumlar tarafından uygulanıyor. Türkiye de sınavı uygulayan ülkelerden biri olarak biliniyor. Sınav, Türkiye’deki üniversiteler için de çeşitli avantajlar sunuyor. Aynı zamanda; yabancı uyruklu öğrenciler için Türkiye’deki üniversitelere başvuruda önemli bir rol oynuyor.

Program kapsamında öğrencilere çeşitli alanlarda dersler sunuluyor. Program neticesinde öğrencilere aldıkları her ders için bir Advanced Placement sınavı uygulanıyor. AP Programının Türkiye’de belirli liselerde uygulandığı biliniyor. Programı takip edebilmek için programın uygulayıcısı olan liselerden birinde eğitim görüyor olmak gerekiyor. Bu liselerden bazıları şöyle sıralanıyor;

  • Robert Koleji
  • TED Koleji
  • Üsküdar Amerikan Koleji
  • Gelişim Koleji
  • Açı Koleji
  • Hisar Okulları

Ancak; Advanced Placement programı diğer diploma programlarından bir özelliğiyle ayrılıyor. Diğer diploma programlarının aksine AP sınavlarını alabilmek için programı takip etmek gerekmiyor. Sınavların dışarıdan alınması mümkün olabiliyor. Yani programı uygulayan liselerden birinde okuma şartı aranmıyor. Tüm lise öğrencileri AP sınavlarına girme hakkına sahip olabiliyor.

Advanced Placement Sınavı Neden Bu Kadar Önemli?

Peki; AP Sınavı neden bu kadar önem taşıyor? Yurt dışı eğitim seçeneklerini değerlendirmek isteyenlerin AP sınavlarını alması şart mı? Lise diploması ile yurt dışındaki üniversitelere başvuru yapılamaz mı?

Yurt dışı eğitim söz konusu olduğunda akademik yeterlilik önemli bir koşul olarak karşımıza çıkıyor. Bu anlamda lise diploması ve transkript üniversitelere sunulması gereken ilk belgeler arasında sıralanıyor. Ancak; yurt dışındaki üniversiteler 2019 yılından beri Türkiye’den başvuracak öğrenciler için lise diplomasını yeterli görmüyor. Bu anlamda yalnızca lise diploması ile yurt dışındaki üniversitelere başvuru yapmak artık mümkün olmuyor. Üniversiteler çeşitli sınavların ve diploma programlarının alınmasını talep ediyor. Bu noktada; Advanced Placement sınavı diğer sınav ve programlara daha fazla ön plana çıkıyor.

Özellikle pandemi döneminin ardından; öğrencilerin pek çok dersle ilgili eksikleri olduğu görülüyor. AP programının bu anlamda öğrencilerin akademik yeterliliklerini arttırmasına yardımcı olduğu biliniyor. Amerika, Hollanda, İngiltere, Kanada, Avustralya gibi birçok önemli eğitim ülkesi AP ile öğrenci kabul ediyor. Akademik yeterliliği belgelendirme noktasında SAT sınavı ve AP programının alınması talep ediliyor.

Dünyanın en iyi üniversitelerine başvuruda AP olmazsa olmaz koşullar arasında sıralanıyor. Özellikle rekabetin yüksek olduğu üniversiteler için kabul şansını arttırıyor. Çünkü AP derslerinde başarılı olmuş bir öğrenci akademik hayata hazır olarak kabul ediliyor. Bu anlamda üniversiteler, AP programında başarı gösteren öğrencilere öncelik vermeyi tercih ediyor. Yani kısacası; Advanced Placement sınavı, öğrenci adaylarının rakiplerinin bir hatta birkaç adım önüne geçmesini sağlıyor.

Peki; AP programının alternatifi var mı? IB programı dünya genelinde en yaygın olarak kabul gören diploma programlarından biri olarak biliniyor. AP’nin alternatifi olan programlar arasında ilk sırada yer alıyor. Ancak; son dönemde IB programının eskiye oranla geri planda kaldığı düşünülüyor. Üniversiteler IB programını eskiye oranla yetersiz görüyor. Aynı zamanda IB programının yalnızca IB ile anlaşmalı liselerde okuyan öğrenciler tarafından alınabildiği biliniyor. Sınavların dışarıdan alınması mümkün olamıyor. Bu anlamda AP daha avantajlı ve daha yeterli bir program olarak bir adım öne çıkıyor.

Advanced Placement Sınavı Yalnızca Üniversitelere Kabul Sürecinde Mi Avantaj Sağlıyor?

Peki; AP programı ve AP dersleri yalnızca başvuru ve kabul süreçlerinde mi avantaj sağlıyor? AP programının başvuru ve kabul süreçleri dışında da birçok avantaj sağladığı biliniyor. AP skorlarının özellikle Amerika ve Kanada üniversitelerinde kredi yerine kullanılabilmesi söz konusu oluyor. Lisans eğitiminin ilk yılında, lise döneminde alınan AP dersleri geçerli sayılıyor. Öğrenciler bu derslerden muaf olma hakkına sahip olabiliyor. Bu dersler öğrencinin ortalamasına ve diploma notuna da yansıyor. Yani yüksek bir AP skoru üniversite ortalaması ve diploma puanı için avantaj sağlayabiliyor.

Lise döneminde alınan 4 AP dersi, Amerikan üniversitelerinde bir döneme tekabül ediyor. 11 ve 12. sınıfta, AP kapsamında 8 ders almış bir öğrenci bir yıllık avantaj elde edebiliyor. Yani Advanced Placement sınavı öğrenciler için büyük bir zaman avantajı da sunuyor. Bu noktada öğrenciler double major ya da triple major yapmayı tercih edebiliyor.

Elbette bu durum öğrencilerin kariyer süreçleri için önemli bir avantaj elde etmeleri anlamına geliyor. Çünkü öğrenci birden fazla alanda uzmanlaşma şansına sahip olabiliyor. Böylelikle kariyer seçeneklerini de arttırmış oluyor. Bu durum; lisansüstü eğitim almak isteyen öğrenciler için de farklı kapıların açılması anlamına geliyor. Öğrenciler, lisansüstü eğitimde birden fazla alanı ve birden fazla seçeneği değerlendirebilme avantajına sahip olabiliyor.

AP Sınavları İçin Nasıl Bir Hazırlık Yapılmalı?

Peki; AP sınavları için nasıl bir hazırlık sürecine ihtiyaç duyuluyor? Sınavlara hazırlık sürecinde doğru bir yol haritası izlemek ve planlı hareket etmek önem taşıyor. Yani bir anlamda hazırlık aşamasında stratejik davranmak gerekiyor. Sınavın püf noktalarına hakim olmak Advanced Placement sınavı için avantaj sağlıyor. Doğru adımları atabilmek ve doğru bir strateji izleyebilmek için öğrencilerin profesyonel destek almaları tavsiye ediliyor. Uzmanlar eşliğinde hazırlık yapmak hem başvuru hem de sınav sürecinde faydalı olabiliyor. Doğru bir çalışma programı ile istenen skora ulaşmak kolaylaşıyor. Bu anlamda uzman yardımı almak önem taşıyor.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta ise zamanı doğru kullanmak… Uluslararası alanda geçerliliği bulunan sınavların bazılarında soruları sırayla yanıtlamak gerekiyor. Bir soruyu atladıktan sonra geri dönmek mümkün olmuyor. Ancak AP sınavları bu sınavlar arasında yer almıyor. AP sınavlarında, soruları sırasıyla yanıtlamak gibi bir zorunluluk bulunmuyor. Bu anlamda, öğrencilerin yanıtından emin olmadıkları bir soruyu atlamaları tavsiye ediliyor. Böylelikle zaman kaybetmeden sınavı tamamlamak mümkün olabiliyor. Ardından geri dönüş yaparak eksikler gözden geçirilebiliyor.

Advanced Placement sınavı söz konusu olduğunda zaman yönetiminin kritik bir öneme sahip olduğu biliniyor. Akademik birikim kadar zamanı doğru kullanabilme becerisi de önem taşıyor. Bu anlamda hazırlık aşamasında bu konuya yönelik çalışmalar yapılması tavsiye ediliyor.

Öğrenme yöntemi sınava hazırlık sürecinde önem taşıyan bir diğer konu olarak görülüyor. Her öğrencinin öğrenme hızı ve biçimi farklılık gösteriyor. Kimi öğrenciler öğrenme sürecinde basılı yayınlardan daha fazla verim alıyor. Kimi öğrenciler online öğrenme ortamlarını tercih ediyor. Kimi öğrenciler okuyarak kimi öğrenciler dinleyerek daha verimli sonuçlar elde ediyor. Bu anlamda her öğrencinin kendine en uygun öğrenme yöntemini keşfetmesini önem taşıyor.

Advanced Placement sınavı için bir diğer önemli konu motivasyon… Akademik hazırlık kadar psikolojik hazırlık da önem taşıyor. Sınav stresi öğrencilerin başarılarının düşmesine neden olabiliyor. Odaklanma güçlüğü gibi problemlerin ortaya çıkmasına yol açıyor. Bu anlamda stresi en aza indirebilmek olumsuz durumları ortadan kaldırma noktasında öğrencilere yardımcı oluyor.

Hangi AP Derslerinin Alınması Avantaj Sağlıyor?

AP dersleri üniversitelere kabul aşamasında alana yönelik başarı ve yeterliliği gösterme noktasında kritik bir rol oynuyor. AP derslerinin 6 farklı alanı kapsadığı biliniyor. Bu alanlar şöyle sıralanıyor;

  • Arts (Sanat)
  • English (İngilizce)
  • History & Social Science (Tarih ve Sosyal Bilimler)
  • Math & Computer Science (Matematik ve Bilgisayar Bilimleri)
  • Sciences (Bilim)
  • World Languages & Cultures (Dünya Dilleri ve Kültürleri)

AP programı neticesinde öğrenciler tek bir sınava girmiyor. Her ders için farklı bir Advanced Placement sınavı uygulanıyor. Peki; hangi AP derslerinin alınması daha fazla avantaj sağlıyor. Bu noktada; cevap başvurulacak alana göre değişiyor. Çünkü öğrenci adaylarının başvurulacak alana yönelik AP derslerini tercih etmeleri gerekiyor. Örneğin, yazılım alanına ilgi duyan bir öğrencinin Math & Computer Science dersleri alması gerekiyor. Bu dersler ile öğrenci alanda yeterli olduğunu üniversitelere kanıtlayabiliyor. Böylelikle kabul alma şansını arttırıyor.

Soru tipleri ve sınav süreleri her ders için değişiklik gösteriyor. Ancak; öğrenciler çoğunlukla çoktan seçmeli sorularla karşılaşıyor. Ek olarak; boşluk doldurma gibi sorular yöneltilebiliyor. Bazı bölümler ve dersler için öğrencilerin belirtilen bir konuda kompozisyon yazmaları beklenebiliyor.

Üniversiteler öğrencilerin 10, 11 ve 12. sınıfta aldığı AP derslerine odaklanıyor. Bu üç yılı verimli kullanmak ve alan derslerinde başarı göstermek önem taşıyor. Elbette; AP derslerinin yanı sıra öğrencinin lise derslerindeki başarısı da kabul şansını arttırıyor. Lise dersleri arasında bulunan başvurulacak alana yönelik derslerin ortalamasını da yüksek tutmak gerekiyor.

AP Sınavları İçin Nasıl Başvuru Yapılır?

Peki; Advanced Placement sınavı başvuru süreci nasıl ilerliyor? AP sınav başvuruları hakkında detaylı bilgiye College Board web sitesi aracılığıyla ulaşılabiliyor. Başvurular online ortamda gerçekleştirilebiliyor. Aynı zamanda anlaşmalı kurumlar aracılığıyla başvuru yapmak da mümkün olabiliyor. Sınav başvurusu sırasında öğrencilerin belirli bir başvuru ücreti ödemesi gerekiyor. Amerika ve Kanada’dan başvuracak öğrenciler için talep edilen sınav ücreti 95 Dolar olarak biliniyor. Türkiye ve diğer ülkelerden başvuru yapacak öğrencilerin ise 125 Dolarlık başvuru ücretini ödemeleri gerekiyor.

Sınavlara erken başvuru yapmak önem taşıyor. Geç başvurular söz konusu olduğunda öğrencilerin ekstra ücret ödemeleri gerekebiliyor. Aynı zamanda sınav merkezlerinin kontenjanlarının dolması da söz konusu olabiliyor. AP sınavları her yıl bir kez düzenleniyor. Sınavlar Mayıs ayı içerisinde gerçekleştiriliyor. Sınav sonuçları ise Temmuz ayı içerisinde açıklanıyor.

Advanced Placement sınavı hakkında daha detaylı bilgi almak için aba Eğitim web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Sorularınız için Doç. Dr. Gamze Sart ve aba Eğitim ile iletişime geçebilirsiniz. Üniversiteler ve başvuru süreçlerine dair daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.