Kariyer ve yetenek testi uygulamalarıyla bireylerin ilgi alanlarını ve yatkınlıklarını doğru tespit etmek mümkün olabiliyor. Böylelikle eğitim ve kariyer hayatında doğru alanda konumlanan birey başarıya ulaşabiliyor. Dünyanın ve toplumların geleceğine katkı sunabiliyor. Alanında fark yaratabiliyor. Aynı zamanda yaşadığımız yüzyılın en önemli unsurlarından biri olarak; değer üretebiliyor. Peki; stratejik yetenek yönetimi ve kariyer testi nasıl uygulanıyor? Neden önem taşıyor?
Her bireyin hangi konumda ve kaç yaşında olursa olsun geleceğe yönelik bir planının olması gerekiyor. 6 yıllık kısa vadeli planlar halinde gelecek 40 – 60 yıllık süreci planlamak önem taşıyor. Bu hem eğitim hayatı hem de kariyer hayatı için geçerli bir durum olarak biliniyor. Bu noktada kariyer ve yetenek testi uygulamaları devreye giriyor.
Elbette; bu 6 yıllık planı yaparken dünyanın geleceğini de öngörebilmek gerekiyor. Dünyanın sosyo-ekonomik, politik, teknolojik gelişmelerine bakabilmek ve değerlendirmeyi buna göre yapabilmek gerekiyor. Bu en önemli noktalardan birini oluşturuyor. Dünyanın değiştiğinin, yapılandığının, çok farklı bir noktaya doğru gittiğinin farkında olmak gerekiyor. Bu yapılanma süreci içinde mutlaka mümkün olabildiğince büyük değer üretilebilecek bir alana doğru yönelmek gerekiyor. Kariyer gelişimindeki en önemli unsurlardan birinin bu olduğunu unutmamak gerekiyor.
Mesleki anlamda; uygulamalar süreci içinde kariyer bir bütün olarak değerlendiriliyor. Mesleki gelişimi, mesleki yatkınlığı, akademik başarıyı getirirken bu konuya odaklanmak gerekiyor. Hatta en çok üzerinde durmamız gereken konunun bu olduğunu söylemek mümkün olabiliyor. O yüzden mutlaka bu dinamikleri ve bu yapılanmayı sağlıyor olmak gerekiyor. Buna uygun bir yol haritası belirlemek önem taşıyor.
Yetenek Testi Uygulamaları ve Kariyer Danışmanlığı
Eğitim ve kariyer süreçleri için dünyada uygulanan binlerce test olduğu biliniyor. Bu testler; becerileri ölçüyor, ihtisaslaşmayı ölçüyor, yetkinlikleri ölçüyor, değerleri ölçüyor. Bu anlamda; dikkat edilmesi gereken çok önemli bir nokta bulunuyor. Hiçbir zaman tek testle sonuca ulaşmak mümkün olmuyor. İlgi alanlarını, yetenekleri, yatkınlıkları tespit ederken birden fazla teste başvurmak gerekiyor. Tek test hiçbir zaman doğru sonucu vermiyor. Bu anlamda minimum beş teste ihtiyaç duyuluyor. Bu noktada; kariyer danışmanlığı almak ve doğru kariyer danışmanıyla çalışmak önem taşıyor. Çünkü stratejik yetenek yönetimi ve kariyer testi uygulamaları uzmanlık isteyen bir süreci içeriyor.
Yetenek testi uygularken konuyu tüm yönleriyle ele almak gerekiyor. Her işin; kuzeyi, güneyi, doğusu, batısı olduğunu unutmamak gerekiyor. Tek önlü bir bakış açısı ile doğru sonuca varılamayacağının bilincinde olmak önem taşıyor. Süreci bu bakış açısıyla değerlendirmek ve yol haritasını buna göre şekillendirmek gerekiyor. Bu çok önemli bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Bu anlamda kariyer danışmanlığı almayı düşünenlerin bu noktayı dikkate alması gerekiyor. Doğru uygulamalarla, doğru adımların atılması gerekiyor. Doğru uzmanlarla çalışmak tüm bu nedenlerle kritik önem taşıyor. Aksi halde yapılan test ve uygulamalar amacına ulaşmıyor. Aynı şekilde kariyer alanında uzmanlaşmayı düşünenlerin bunları biliyor olması gerekiyor.
Yetenek Testi Uygulamalarında Testlerin Güncelliği
Stratejik yetenek yönetimi ve kariyer testleri noktasında bir başka önemli konunun testlerin güncelliği olduğu biliniyor. Kariyer testi uygulamalarında geçerlilik ve güvenilirlik önem taşıyor. Türkiye’de kullanılan bazı yetenek testlerinin güncelliğini kaybettiği biliniyor.
Örneğin; bir zeka testi olan “Wisc R” testinin hala kullanılmakta olduğu biliniyor. Aynı şekilde kimi kurumlar “Wisc 4” testini uygulamayı tercih ediyor. Ancak her iki testin de geçerliliğini kaybetmeye başlamış testler olduğu biliniyor. Bununla birlikte aba Eğitim, “Wisc 5” testini kullanmayı tercih ediyor. Bu noktada; güncelliğin ne kadar önemli olduğunun bilincinde olarak bu testi uyguluyor. İşte tam da bu nedenle doğru kariyer danışmanları ve doğru kurumlarla çalışmak gerekiyor.
Peki; eski testler neden doğru sonuçlar vermiyor ve anlamını kaybediyor? Çünkü jenerasyon değişiyor. 2000 yılında doğan bir çocuğun zekasını veya yeteneğini ölçmek için eski bir testi uygulamak anlamsız oluyor. Ancak; güncellenmiş ve yapılandırılmış bir yetenek testi ile doğru verilere ulaşılabiliyor.
Yine “Wisc” testi ele alındığında; testin ilk uygulandığı yılın 1949 olduğu görülüyor. Wisc bu anlamda dünya çapında uygulanan en önemli testlerden biri olarak tanınıyor. Test elbette ilk uygulanmaya başladığı şekliyle bugüne gelmiyor. Yıllar içinde yapılandırılıyor ve güncelleniyor. Test formatı ve içeriği birden fazla kez yeniden şekillendiriliyor. Akredite ediliyor. Üzerinde çalışmalar yapılıyor. Revize edilen her test yeniden adlandırılıyor. “Wisc 3”, “Wisc 4”, “Wisc R” bu revizeler sonucunda testin aldığı farklı isimler olarak biliniyor. Wisc R, 1974 yılında uygulanmaya başlıyor. Wisc 3, testin 1991 yılındaki güncellenmiş hali olarak biliniyor.
Kısacası; 1974 yılında uygulanan bir zeka testi ile 2000 yılında doğan bir çocuğu değerlendirmek anlamlı olmuyor. Kariyer ve yetenek testi uygulamaları için de aynı durum söz konusu oluyor. Bu anlamda, geçerlilik ve güvenilirliği kanıtlanmış en son testi uygulamak önem taşıyor.
Kariyer ve Yetenek Testleri Uygulamalarında Nelere Dikkat Edilmeli?
Öncelikle; başlangıçta da belirttiğimiz gibi birden fazla test yapılması büyük önem taşıyor. Tek testle bireyin kariyer seçimlerini belirlemenin yanlış bir tutum olduğu biliniyor. Kariyer seçiminin bireyin yalnızca mesleki yaşantısını değil tüm yaşamını etkilediğini unutmamak gerekiyor. Bu anlamda minimum 5 test uygulanması doğru bir yaklaşım oluyor. aba Eğitim’in uzman kadrosu ve Doç. Dr. Gamze Sart bu süreçte on test uygulamayı tercih ediyor. Böylelikle en doğru verilere ulaşmak mümkün hale geliyor. Birden fazla yetenek testi uygulamak doğru yol haritası çıkartmak için birinci derece önem taşıyor. Hatta sürecin en önemli noktasını oluşturuyor.
Bu süreç testler konusundaki bilgi ve gelişmelerden haberdar olmak bir diğer önemli konu olarak karşımıza çıkıyor. Testler içerikleri, güncellik, güvenilirlik gibi unsurlara hakim olmak gerekiyor. Aksi halde uygulama ve sonuçlandırma aşamasında testler doğru sonuçları vermeyebiliyor. Bu noktada; ailelerin bilinçli davranması önem taşıyor. Kariyer danışmanlığı almak süreci doğru yürütmeyi kolaylaştırıyor. Ancak; burada çalışılacak uzmanların yetkinlik ve yeterliliklerini de dikkat almak gerekiyor.
Sürecin Çözüm Ortaklarının Nasıl Bir Tutum İzlemesi Gerekiyor?
Bu noktada; aile, danışan ya da danışman olmak fark etmiyor. Testlerin uygulanması, testlerin iyileştirilmesine yönelik çalışmalardan haberdar olmak gerekiyor. Geçerlilik ve güvenilirlik noktasında hangi testlerin uygulanması gerektiğine bakmak gerekiyor. Aynı zamanda yetenek testi ve kariyer testinin nasıl uygulanması gerektiğinin farkında olmak da önem taşıyor. Bu konuda yetkinliği bulunan kişilerin bile zaman zaman önemli hatalar yaptığı görülebiliyor. Kimi zaman; öğrenme kapasitesini ölçen bir testin, kişilik testi gibi sunulması mümkün olabiliyor. Bu anlamda hangi testin neden yapıldığını iyi biliyor olmak gerekiyor. Test sonucunun hangi veriyi yansıttığından haberdar olmak önem taşıyor.
Örneklendirmek gerekirse; her çocuğun öğrenme biçimi ve hızı farklılık gösteriyor. Birçok çocuğun içe dönük öğrenme biçimini benimsediği biliniyor. Ancak bu durum çocuğun karakter olarak içe dönük bir yapıya sahip olduğu anlamına gelmiyor. Testler doğru anlaşılmadığında, doğru yorumlanmadığında yanlış verilere ulaşılabiliyor. İçe dönük öğrenme biçimini benimseyen bir çocuğun içe dönük bir karaktere sahip olduğu düşünebiliyor. Elbette bu durum; çocuğun kariyerine ve hayatına mal oluyor. Bu noktada; çözüm ortaklarının tüm sürece hakim olması gerekiyor. Aynı zamanda hangi uzmanlarla çalışıldığına dikkat edilmesi kritik bir noktayı oluşturuyor.
Kariyer ve yetenek testi uygulamalarıyla ilgili detaylı bilgi için aba Eğitim web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Eğitim hakkındaki sorularınız için Doç. Dr. Gamze Sart ve aba Eğitim ile iletişime geçebilirsiniz. Stratejik yetenek yönetimi ve kariyer danışmanlığı hakkında daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.