21.yüzyılda en çok kazandıran meslekler neler? Yakın gelecekte hangi meslek alanları daha fazla ön plana çıkacak? Mesleklerin geleceği nasıl şekillenecek? Bu anlamda meslek seçimi yaparken nelere dikkat etmek gerekiyor? Kariyer planlama sürecinde olan birçok kişi geleceğin en iyi meslekleri konusunda araştırma yapıyor. Türkiye’nin, dünyanın ve Avrupa’nın en çok kazandıran meslekleri hakkında bilgi edinmeye çalışıyor.
21.yüzyıl tam anlamıyla bir değişim ve dönüşüm çağı olarak görülüyor. Teknolojinin ve bilimin etkisiyle eğitimden mesleklere, ekonomiden politikaya her alan şekil değiştiriyor. Dünya yeniden yapılanıyor. Peki; 21. yüzyılda neler değişiyor ve bizleri neler bekliyor? Değişime ayak uydurabilmek için nasıl bir yol izlemek gerekiyor.
Geleceğin Meslekleri ve En Çok Kazandıran Meslekler
21.yüzyılda dünya şekil değiştiriyor. Kimi meslek alanları değer kazanırken kimi meslek alanları değer kaybediyor. Meslek seçimi yaparken, geleceğe dair bir yol haritası çizerken bu değişimleri göz önünde bulundurmak gerekiyor. Geçmişten bugüne her daim ön planda olan, değer kaybetmeyen ve kaybetmeyeceği düşünülen bazı alanlar bulunuyor. Tıp, psikoloji, eğitim, mühendislik, sosyal bilimler bu alanlardan bazıları olarak sıralanabiliyor. Tüm bu alanların insana dair alanlar olduğu açıkça görülebiliyor. Benzer şekilde mimarlık, sanat gibi alanlarda insana dair alanlar arasında yer alıyor. Bu anlamda; bu alanların bugün ve gelecekte var olacağı ve geri planda kalmayacağı görülebiliyor.
En çok kazandıran meslekler konusuna geçmeden önce bu konuya detaylı olarak değinmek gerekiyor. Az önce sıraladığımız alanlar incelendiğinde; her birinin insana dair gelişmelerle ilişkisi göz önüne seriliyor. Sosyal bilimler alanının insanın; ekonomik, politik sosyo – ekonomik gelişimiyle ilgili olduğu biliniyor. Tıp bedensel sağlık, psikoloji ise ruhsal sağlık söz konusu olduğunda ön plana çıkıyor. Mimarlık, insanların barınma ihtiyaçlarını karşılaması için her daim var olacaklar alanlardan biri olarak görülüyor.
Eğitim toplumların ve dünyanın varlığı ve geleceği için en önemli alanlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Benzer şekilde hukuk insanların güven içinde yaşaması için her zaman ihtiyaç duyulacak alanlar arasında buluyor. Antropolojik olarak bakıldığında bu meslek alanları insan var olduğu sürece değer kaybetmeyecek alanlar olarak görülüyor.
Gelecekte En Çok Kazandıran Meslekler Neler Olacak? Mesleklerin Geleceği Nasıl Şekillenecek?
Peki; mesleklerin geleceği nasıl şekillenecek? Geleceğin en iyi meslekleri nasıl bir değişim sürecinden geçecek? İnsana dair meslek alanlarında nasıl gelişmeler yaşanacak? Bazı meslek alanlarının insanlık var oldukça değer kaybetmeyeceği düşünülüyor. Ancak bu durum söz konusu alanların değişime uğramayacağı anlamına gelmiyor. Birçok meslek alanı dünyadaki değişimlerle paralel olarak gelişiyor ve farklılaşıyor. Özellikle; tıp, biyoteknoloji gibi alanlarda büyük değişimler beklendiği biliniyor.
Geçmiş yıllarda at arabaları veya tekerlekler için pratik çözümler üreten mühendislik alanı değişimden etkileneceği görülüyor. Yakın gelecekte elektrikli araçların çalışma sistemleri üzerine fikir ve çözümler üretecek noktaya geleceği biliniyor. Elbette bu alanların yakın gelecekte en çok kazandıran meslekler arasında yer almaya devam edeceği düşünülüyor.
Benzer şekilde mimarlık alanına bakıldığında bugün mimarlığın sadece binaların inşası üzerine çalışmadığı görülüyor. Bugün mimarlar sürdürülebilir fikirler üretmeye çalışıyorlar. Var olan kaynakları sürdürebilir çözümler için kullanmayı deniyorlar. Bunun üzerine çalışmalar yürütüyorlar. Ama elbette temelde mimarlık alanına bakıldığında alanın barınma ihtiyacı üzerinden şekillendiği görülüyor. Yani yine insana dair çözümler ve ihtiyaçlar ön plana çıkıyor.
Elbette söz konusu değişimlere neden olanın toplumların ve insanların ihtiyaçları olduğu biliniyor. Yani 21. yüzyılın ihtiyaçları geleceğin meslekleri üzerinde bir etki yaratıyor. Meslek alanlarının yeniden yapılanmasına yol açıyor. Sanat alanına bakıldığında sanatın hayatımızdaki öneminin değişmediği görülüyor. Ancak artık sanat alanında yapay zeka devreye giriyor. Yapay zeka ile sanat üreten sanatçıların eserleri evleri süslüyor. Yapay zekanın, günümüzde ve gelecekte en çok kazandıran meslekler arasında yer alacağı kabul ediliyor.
Her Dönemin Rönesansı Var!
Her dönemin bir rönesansı olduğu ifade ediliyor. Rönesans yüzyıllarla tanımlanıyor. Elbette yeni bir yüzyıla geçilen ilk yıl rönesansın başlangıcı olarak tanımlanamıyor. O yüzyılın rönesansı ne zaman ve hangi olayla başlıyorsa mesleklerin “maymuncuğu” o oluyor. Yani mesleklerin kilit noktasını o olay ve o zaman oluşturuyor. İnsanın ihtiyaçlarına cevap veren ve geleceği şekillendiren noktada değişim başlıyor.
Peki; 21. yüzyılda değişimi yaratacak noktalar neler? Geleceğin meslekleri nasıl ve neye göre şekilleniyor. Bu noktada bireylerin nelere dikkat etmesi ve kendilerini nasıl geliştirmesi gerekiyor. 21. yüzyılda yapay zeka, makine öğrenmesi ve data science kullanmadan bir yere gelmek mümkün olamıyor. İyi bir kariyer için bu alanlara dair gelişmelere hakim olmak gerekiyor. Türkiye’de, Dünyada ve Avrupa’da en çok kazandıran meslekler hakkında araştırma yapanların bu noktalara dikkat etmesi gerekiyor. Örneğin; tıp eğitimi alan bir genç; eğitimini yapay zekayla donatmadığında kariyerinde fark yaratması mümkün olamıyor. Bu iki alan birlikte ilerlediğinde o zaman ses getirebiliyor. Bu durumun günümüzde dünyanın her yerinde böyle olduğu biliniyor.
Dijitalleşme Mesleklerin Geleceğini Etkiliyor
Bununla birlikte; bugün dijital pazarlama, dijital medya gibi alanların ön plana çıktığı görülüyor. Medya alanında kariyer yapmak isteyen bir gencin, dijital medya hakkında bilgi sahibi olması gerekiyor. Bu olmazsa olmaz koşullardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü günümüzde basılı yayınların varlığı sürüyor olsa da medya dijital ortamda şekilleniyor. Dünyada ve Avrupa’da en çok kazandıran meslekler incelendiğinde dijitalleşmenin ayak sesleri duyulabiliyor. Benzer bir durum pazarlama alanı için de geçerli… Artık ticaretin ve pazarlama alanının sosyal medyaya kaydığı görülebiliyor. Birçok büyük firma pazarlama stratejilerini sosyal medyaya ve dijital alana göre şekillendiriyor. Bu anlamda bu alanlarda var olmak için dijitale hakim olmak gerekiyor.
Ek olarak; UX ve UI kavramları bugün ve gelecekte sıkça karşımıza çıkacak kavramlar arasında bulunuyor. Bu kavramlar aslında “arayüz tasarımı” olarak da ifade edilebiliyor. Geleceğin önemli alanları arasında görülüyor. Bununla birlikte; sanal gerçeklik, data science ve analiz konusunda bilgi sahibi olmak da önem taşıyor. Yapay zekayla birlikte şekillenen tüm bu alanlar geleceğin teknolojileri olarak sıralanıyor. Şu anda tüm bu kavramların hayatımızın merkezine yerleşmeye başladığı görülebiliyor. Gelecek teknoloji ile şekilleniyor. Gelecekte sağlam adımlarla ilerlemek için gençlerin becerilerini ve yatkınlıklarını bu doğrultuda yapılandırmaları gerekiyor.
En çok kazandıran meslekler hakkında daha detaylı bilgi için aba Eğitim web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Mesleklerin geleceğine dair sorularınız için Doç. Dr. Gamze Sart ve aba Eğitim ile iletişime geçebilirsiniz. Eğitim ve kariyer hakkında daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.